Een tweeling, of zelfs een drieling!
Je bent zwanger van een tweeling of zelfs een drieling, wauw! Een zwangerschap is natuurlijk altijd bijzonder, maar zwanger zijn van twee of meer kindjes maakt het natuurlijk éxtra mooi. Het doet je als moeder nadenken over meerdere praktische zaken, waaronder voeding.
Te vroeg geboren
Als je zwanger bent van een tweeling of een drieling is de kans groter dat je kindjes eerder geboren worden dan de uitgerekende datum. Als ze zodanig te vroeg geboren ofwel prematuur zijn dat de kindjes nog in de couveuse moeten blijven, dan kan het zijn dat drinken aan de borst nog niet (volledig) mogelijk is. Als je borstvoeding wilt gaan geven, zul je daarom de eerste periode kolven. Op deze manier breng je de melkproductie op gang en kun je moedermelk aan je kindjes geven, bijvoorbeeld door middel van een sonde. Afhankelijk van de leeftijd van de kindjes kunnen ze wel al aan de borst ruiken, likken en sabbelen. Tegen de tijd dat ze oud genoeg zijn (ongeveer vanaf 34 weken) om aan de borst te oefenen, kun je hiermee starten.
Als de kindjes geboren worden tussen de 35 weken en 37 weken dan spreek je van randprematuren. Soms hebben deze kindjes nog ondersteuning nodig en moeten ze nog enkele dagen in het ziekenhuis blijven tot ze zichzelf bijvoorbeeld goed op temperatuur kunnen houden en zelfstandig kunnen drinken. In sommige ziekenhuizen gaan kindjes met een sonde naar huis als ze een gedeelte zelfstandig kunnen drinken uit de borst of uit de fles en wordt de sonde thuis, onder begeleiding, verder afgebouwd. Dit is per regio en per ziekenhuis verschillend.
Randprematuren laten aan de borst (en aan de fles) ander zuiggedrag zien dan kindjes die na 37 weken geboren zijn. Deze kindjes zullen bijvoorbeeld eerder moe zijn, de borst (en de fles) tijdens de voeding vaker loslaten en eerder tijdens de voeding in slaap vallen. Belangrijk is naar de energie van je kindjes te kijken en op geleide daarvan het plan voor borst- en eventueel bijvoeding aan te passen.
Een laag geboortegewicht
Kindjes met een laag geboortegewicht worden dysmaturen genoemd. Dysmaturen kunnen hetzelfde gedrag laten zien als het gaat om drinken als prematuur geboren kindjes. Kindjes hebben onder andere de vetkussentjes aan de binnenkant van de wangen nodig om het vacuüm aan de borst goed te kunnen maken en te houden. Als deze vetkussentjes nog niet zodanig aanwezig zijn, kun je je voorstellen dat het drinken lastiger kan gaan. Als je een tweeling of een drieling verwacht is de kans op een lager geboortegewicht groter dan bij een eenling.
Volledig borstvoeding geven: twee kindjes, dubbel zoveel melk
Net als bij één kindje, kun je ook aan een tweeling of meerdere kindjes tegelijk borstvoeding geven. Het is handig om in je zwangerschap hierover al informatie in te winnen, bijvoorbeeld tijdens een voorlichtingsavond over borstvoeding, of een consult in de zwangerschap van een lactatiekundige. Op deze manier kun je je voorbereiden op de komst van je kindjes en wat erbij komt kijken om twee (of meer) kindjes aan de borst te voeden.
Je kunt ervoor kiezen om de kindjes eerst afzonderlijk aan de borst te laten drinken zodat ze dit apart van elkaar goed leren. Als jullie samen geoefend hebben dan kun je starten met twee kindjes tegelijk voeden. En ja het is echt waar, dat je voor twee kindjes voldoende melk kunt maken en dus dubbel zoveel melk produceert als bij één kindje! Verwacht je een drieling, dan past ook dan de hoeveelheid melk zich aan, het is tenslotte een kwestie van vraag en aanbod. Bij drie kindjes rouleer je als het ware de beurt aan de borst; bijvoorbeeld twee kindjes tegelijk aan de borst en de ander de fles. Dit kun je afwisselen zodat ieder aan de beurt komt.
Gedeeltelijk borstvoeding geven
Het is ook mogelijk om gedeeltelijk live borstvoeding te geven. Hierin kun je meerdere keuzes maken, kijk ook hier wat bij jullie past.
Je kunt ervoor kiezen om de kindjes om de voeding aan de borst te leggen, dus de ene voeding kindje één aan de borst en kindje twee de fles, de andere voeding draai je dit om. Hierin kan je partner ondersteunen bij de voedingen en dit kan voor jou als moeder wat ruimte en rust geven. Je kunt hierin een keuze maken of je wilt voeden met moedermelk of kunstvoeding. In het geval van moedermelk, kolf je na het aanleggen om zo de moedermelk in de fles aan het andere kindje te kunnen geven. Wil je moedermelk en kunstvoeding combineren, dan hoef je in principe niet na te kolven als je productie goed op gang is. In de eerste dagen kun je ook kiezen om te voeden met een cupje of door middel van vingervoeden in plaats van een fles.
Een andere mogelijkheid is om live borstvoeding te geven aan twee kindjes en het andere voedingsmoment te kolven en moedermelk in de fles te geven en zo verder. Ook kun je overdag live voeden en in de avond en nacht een flesje geven (en kolven) zodat je dit kunt afwisselen met je partner. Probeer uit wat voor jullie werkt. Je kunt ook samen met de kraamzorg en natuurlijk de lactatiekundige een voedingsplan maken, zodat jullie overzicht hebben en kunnen bijstellen waar nodig.
Borstvoeding on demand
Borstvoeding on demand, oftwel op vraag, is het meest natuurlijke uitgangspunt wanneer het gaat om voeden aan de borst. Dit is natuurlijk dubbel lastig als je twee of meer kindjes hebt die om voeding vragen. In de praktijk gebeurt het daarom in het begin vaak dat als één kindje zich meldt voor de voeding, je het andere kindje ook wakker maakt om te drinken. Hij of zij gaat op deze manier mee in het ritme van broer of zus. Naarmate de kindjes ouder worden kun je wellicht weer meer op vraag gaan voeden, dit is per situatie anders. Het is natuurlijk altijd je eigen keuze hoe je dit aanpakt.
Rustmomenten en een borstvoedingshoekje
Het is soms een uitdaging, maar probeer rustmomenten in te bouwen. Als de kindjes slapen, pak dan ook even je rust of doe een middagslaap mee. Rust is zeker belangrijk voor een goede moedermelkproductie. Vallen de kindjes na het voeden lekker in slaap? Knuffel dan met ze huid- op huid.
Wat kan helpen is een borstvoedingshoekje maken; als je een fijne plek hebt om te voeden, leg dan alles wat je nodig hebt in handbereik zoals een voedingskussen of een extra kussen. Zorg dat je het niet koud hebt tijdens het voeden, doe bijvoorbeeld een sjaal om. Een fles water neerzetten en een gezonde snack is ook een goed idee.
Meerdere wegen naar Rome
Zoals blijkt zijn er meerdere wegen naar Rome. Als je van plan bent om (gedeeltelijk) borstvoeding te geven aan je kindjes kan het fijn zijn in de zwangerschap een consult te boeken met een lactatiekundige. Dan kun je de opties bespreken en een voedingsplan maken. Merk je als je bent bevallen dat het plan niet helemaal werkt? Dan kun je dit natuurlijk altijd bijstellen zodat jullie samen weer verder kunnen.