Wat is spruw?

Hoe herken je spruw?

Spruw komt heel vaak voor. Het is niet altijd meteen te herkennen, maar er zijn een aantal dingen waar je op kunt letten als je een vermoeden hebt van een candida-infectie aan je tepels en/of spruw bij je kindje. Zo kunnen je tepels rood worden en heeft je kindje luieruitslag.

Candida-infectie

Spruw is een infectie van een gist bij je baby, deze gist wordt Candida genoemd. Veel vrouwen (en mannen) dragen deze gist bij zich op de huid zonder dat ze er last van hebben. Als je borstvoeding geeft kan het voorkomen dat de candida zich op de tepel of de borst bevindt. Dit kan klachten geven bij het voeden aan de borst, maar je kunt op deze manier de Candida ook doorgeven aan je kindje (en zo de infectie in stand houden).

Hoe spruw kan ontstaan bij je baby

Spruw kan op verschillende manieren ontstaan. Meestal ontstaat het bij een leeftijd onder de zes weken. Een infectie kan plaatsvinden tijdens de geboorte wanneer je als moeder last hebt van een vaginale schimmelinfectie (Candida). Hier hoef je geen klachten van te hebben, dus soms weet je dit niet van tevoren en kun je er dus niets aan doen. Het kan ook zijn dat je eerder in de zwangerschap een vaginale schimmelinfectie hebt gehad en hierdoor wat gevoeliger bent voor een infectie tijdens de borstvoedingsperiode. Wees hier dus alert op als je (vaginaal) klachten merkt.

Ook kan je baby de spruw krijgen via jouw tepels of je vinger omdat de gist op je huid zit. Daarnaast kan de gist bijvoorbeeld op de (flessen)speen zitten, waardoor je baby de gist in de mond krijgt.

Symptomen van spruw bij moeder

Je hoeft geen klachten te hebben van de spruw, maar je kunt tijdens het voeden tepelpijn krijgen, rode glanzende tepels en pijnlijke steken in de borst. Soms zie je een witte waas over je tepel(s). Je kan naast deze klachten last hebben van een vaginale schimmelinfectie. Bij reeds bestaande tepelkloven zie je eerder een candida-infectie aan de tepel doordat de gist als het ware de huid binnendringt. Daarnaast is moedermelk een voedingsbron voor de gist, met name door de suikers die in de melk zitten.

Symptomen van spruw bij je baby

Je baby hoeft er ook geen klachten van te hebben en kan goed drinken ondanks de infectie. Als dit het geval is hoeft de spruw niet behandeld te worden en gaat het vanzelf weer over. Maar is je baby onrustig aan de borst, lees: trekken aan de tepel, de tepel loslaten, huilen, duwen, of maakt hij of zij een klakkend geluid tijdens het drinken? Dan kan het zijn dat er sprake is van spruw en dat moet de infectie behandeld worden. Ook is het dan verstandig een lactatiekundige mee te laten kijken met de voeding.

Naast bovenstaande symptomen kan je baby last hebben van zichtbare witte vlekjes (maar dit hoeft niet); op de tong, tegen de wangen of tegen het gehemelte. Je kunt kijken of je deze kan wegvegen, is dit het geval, dan is het melk. Kun je ze niet wegvegen, dan heb je te maken met spruw. Soms zie je ook glanzende meer rode lipjes of blaasjes in de mond.

Spruw in de mond is pijnlijk voor je kindje, hierdoor kan het drinken dus lastiger gaan en onrustig zijn. Naast deze klachten kan je baby ook last hebben van (hardnekkige) luieruitslag of zelf huidbeschadiging op de billen.

10 tips tegen spruw

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om de spruw te verhelpen. Hieronder een aantal tips die je kunt toepassen:

Tip 1: Hygiëne

Was je handen voor het geven van borstvoeding en maak je tepels schoon met lauw water. Was je handen ook na toiletbezoek en het verschonen van de luier.

Tip 2: Luchten

Na de voeding is het belangrijk om je tepels aan de lucht te laten drogen en niet meteen je BH weer aan te trekken. Op deze manier voorkom je dat de voeding als het ware gaat broeien en de schimmel kan groeien.

Tip 3: Zoogkompressen

Kunnen heel fijn zijn, maar gebruik deze alleen als je ze echt nodig hebt! En dan het liefst schone en droge zoogkompressen. Dus wissel ze regelmatig.

Tip 4: Bamboe of katoen

Als je ze dan toch nodig hebt, gebruik dan het liefst wasbare zoogkompressen van bamboe of biologisch katoen. Je kunt ze zelfs kopen met een uitsparing voor je tepel. Hierdoor worden ze niet platgedrukt en kunnen ze luchten. Bovendien zit er in deze zoogkompressen geen plastic verwerkt zoals in de meeste disposable varianten, waardoor je ‘broeien’ tegen gaat.

Tip 5: Wassen op 60 graden

Was zoogkompressen, je BH, borstvoedingstopjes minimaal een uur op 60 graden. Dit doodt de schimmel.

Tip 6: Afspoelen en uitkoken

Spoel spenen, flesjes en eventueel je kolfset (behalve de slangen) eerst af met koud en daarna met heet water. Kook ze één keer per dag uit, dit kan in een sterilisator of ouderwets in een pannetje.

Tip 7: Medicijnen of gentiaanviolet

Als jij en/of je baby symptomen van spruw hebben dan kan de huisarts een medicijn voorschrijven. Een baby tot drie maanden krijgt doorgaans Nystatine voorgeschreven. Een baby ouder dan drie maanden krijgt vaak miconazol-gel. Als moeder kun je een crème met miconazol gebruiken voor je tepels, deze crème is zonder recept verkrijgbaar. Voor de uitslag op de billen van je kindje kun je deze crème ook gebruiken. Daarnaast kun je nog een verzorgende babybillenzalf gebruiken.

Een meer natuurlijke manier om de spruw te lijf te gaan is het gebruik van Gentiaanviolet. Dit is een vrij verkrijgbaar product. Als je dit wil gebruiken, doe dit dan altijd in overleg met een lactatiekundige, zoals ik.

Tip 8: Just the two of us

Ook al heeft één van jullie klachten, dus moeder of baby, je moet allebei behandelen. En ook allebei even lang. Als je last hebt van een vaginale schimmel en je bent seksueel actief met je partner, dan moet je partner ook behandeld worden, anders blijf je elkaar besmetten.

Tip 9: De aanhouder wint

Als de symptomen en de klachten weg zijn, ga dan nog een week door met de extra hygiëne, het wassen en het gebruiken van de medicijnen. De sporen van Candida kunnen namelijk nog onzichtbaar aanwezig zijn en deze komen na vijf dagen weer uit. Als je dan al gestopt ben dan kun je weer van voor af aan beginnen. Gentiaanviolet vergt een wat andere aanpak, maar daarvoor kun je mij natuurlijk om advies vragen!

Tip 10: Alles is een fase

Hoe vaak heb ik dat gehoord? Vreselijk zo’n cliché aan de ene kant, maar aan de andere kant 100% waar. Het vraagt veel tijd en energie zo’n hardnekkige spruw, maar er is licht aan het einde van de tunnel. Bedenk je dat ook dit voorbij gaat en dat het goed komt! Keep up the good work!